Τοπ 25 Κουβανικών Ταινιών
O κινηματογράφος αποτελεί έναν από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να διεισδύσει κανείς στην κουλτούρα μας χώρας. Ειδικά για όσους προετοιμάζουν ένα ταξίδι, μπορεί να δώσει μια πιο δυναμική και αντικειμενική ματιά όχι μόνο στην ιστορία, αλλά και στην πραγματικότητα της καθημερινότητας ενός προορισμού. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για μια κοινωνία μοναδική, όπως αυτή της Κούβας.
Μετά από πολλή σκέψη, συνέταξα ένα ranking ταινιών για την Κούβα με τη σειρά που πιστεύω πως βοηθούν το θεατή να κατανοήσει την πολυπλοκότητα της κουβανικής ιστορίας και καθημερινότητας. Πρόκειται κυρίως για κουβανικές παραγωγές ή συμπαραγωγές με ξένους, χωρίς πάντως να αποκλείω και μερικές εξαιρέσεις χωρίς κουβανική συμμετοχή στην παραγωγή, που εντούτοις θεωρώ πως βοηθούν πολύ στην κατανόηση καταστάσεων και προσωπικοτήτων που ενδιαφέρουν τον επίδοξο επισκέπτη ή όποιον θέλει να εμβαθύνει στην κουβανική πραγματικότητα. Απέφυγα ορισμένες ταινίες που θεωρώ πως είχαν μικρό αντίκτυπο στην ψυχοσύνθεση του κουβανού σινεφίλ, όσο κι αν αυτές είναι διάσημες ή βραβευμένες (για παράδειγμα το Buena Vista Social Club ή το Soy Cuba).
Οι μη γνώστες του κουβανικού κινηματογράφου ίσως εκπλαγούν από την καλλιτεχνική αρτιότητα αλλά και από το θάρρος με το οποίο καυτηριάζεται η κοινωνικοπολιτική κατάσταση στη χώρα. Η αλήθεια είναι πως η μεν κουβανική σχολή κινηματογράφου συγκαταλέγεται αναμφισβήτητα στις καλύτερες του κόσμου, η δε ελευθερία κριτικής του συστήματος είναι αξιοθαύμαστη κι ενδεικτική πως στη ζωή δεν είναι τίποτε μαύρο ή άσπρο, άλλωστε οι ίδιες οι κουβανικές αρχές έχουν παραχωρήσει το σχετικό προνόμιο σχεδόν αφιλτράριστης κριτικής στους κουβανούς σκηνοθέτες εδώ και πολλά χρόνια.
Φυσικά η λίστα είναι υποκειμενική, αφού η τέχνη είναι θέμα γούστου. Άλλωστε κάποιοι προτιμούν σοκολάτα, ενώ άλλοι αγαπούν τη φράουλα…
Αντίστροφη μέτρηση λοιπόν – Μέρος Πρώτο, ν.25 μέχρι ν.16:
25. Che (Βιογραφία, 2008)
Το αριστούργημα του Steven Soderbergh για τον Τσε ήταν μια εμπορική αποτυχία. Είτε λόγω της διάρκειάς του (πρακτικά πρόκειται για δύο μέρη, το πρώτο πραγματεύεται την πορεία του Τσε μέχρι την αποκαθήλωση του Μπατίστα και το δεύτερο την εκστρατεία στη Βολιβία), είτε επειδή η επιλογή του να λανσαριστεί στα Ισπανικά στις ΗΠΑ θεωρήθηκε συνταγή αποτυχίας (θα μπορούσε κάποιος να φανταστεί τον Τσε να μιλάει όμως Αγγλικά; Με προφορά Αλαμπάμα ίσως;; ). Κατά τη γνώμη μου η ταινία ( ή οι δύο ταινίες, Che 1 και Che 2) είναι ένα έπος: Ο Benicio del Toro είναι εξαιρετικός, το σενάριο απίστευτα ρεαλιστικό, η ανορθόδοξη αλληλουχία γεγονότων συγκλονιστική και το μακιγιάζ τέτοιο που ο Del Toro φαίνεται σαν τη μετενσάρκωση του Γκεβάρα. Κουβανική παραγωγή δεν είναι, αλλά θα ένιωθα άσχημα να μην τη συμπεριλάβω στα must όποιου θέλει να μάθει πολλά για τον Τσε και να μπει στο κλίμα της εποχής. Για να είμαι ειλικρινής, αν ήταν κουβανική παραγωγή, θα ήταν πολύ υψηλότερα στη λίστα, καταπληκτική προσπάθεια, αφήστε το box office να λέει. Ειδικά το δεύτερο μέρος, όπου ο δονκιχωτισμός του Τσε καταλήγει σε μια μαεστρική ερμηνεία του Del Toro για να απεικονίσει τον Τσε στην κάμψη του, είναι ένας ύμνος στην έβδομη τέχνη.
Δείτε το trailer
24. Conducta (Κοινωνικό δράμα, 2014)
Από τις εγχώριες παραγωγές της τελευταίας δεκαετίας, ίσως ήταν αυτή με το μεγαλύτερο αντίκτυπο στην κοινωνία: μέσω της ιστορίας του Chala, ενός προβληματικού παιδιού του δημοτικού και της δασκάλας που προσπαθεί να τον κρατήσει εντός των ορίων, ξεγυμνώνεται όλος ο δογματισμός του κουβανικού συστήματος παιδείας. Οι γεμάτες αίθουσες και τα δάκρυα του κοινού σε κάθε προβολή είναι οι καλύτερες αποδείξεις για το πόσο ρεαλιστική είναι η ιστορία που διηγείται ο Daranas, ο σκηνοθέτης που λίγα χρόνια νωρίτερα συγκλόνισε με το Dioses Rotos, το #1 της λίστας.
Δείτε το trailer
23. Lista de Espera (Κωμωδία 2000)
To 1993, στην καρδιά της Ειδικής Περιόδου που επέβαλε η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, οι επιβάτες ενός υπεραστικού λεωφορείου εγκλωβίζονται λόγω βλάβης στο σταθμό μιας απομονωμένης κοινότητας. Η επισκευή του λεωφορείου καθυστερεί και οι πολύχρωμοι χαρακτήρες αναγκάζονται να συνυπάρξουν, να συνεργαστούν και να συγκρουστούν, από τον μαυραγορίτη αστακών και τον αόμματο, μέχρι την όμορφη Κουβανή που έχει παντρευτεί Ισπανό, μέχρι που οι περισσότεροι εξ αυτών αποφασίζουν να βελτιώσουν το περιβάλλον τους. Καταπληκτική αλληγορία του Juan Carlos Tabio, που περιγράφει με κέφι τόσο την κουβανική ψυχοσύνθεση όσο και το δράμα της Ειδικής Περιόδου.
Δείτε το trailer
22. El cuerno de la abundancia (Κωμωδία, 2008)
Σε μια ξεχασμένη μικρή κωμόπολη της Κούβας της κρίσης, η είδηση πέφτει σαν κεραυνός: Όσοι κάτοικοι έχουν ένα συγκεκριμένο επώνυμο θα έχουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν μια αμύθητη περιουσία λόγω θανάτου ενός μακρινού συγγενή στο εξωτερικό. Η κοινωνική γαλήνη της τοπικής κοινότητας διαταράσσεται, οικογενειακά και πολιτικά πάθη θα έρθουν στην επιφάνεια, κανείς δε φαίνεται να διαθέτει το ευτελές ποσό που απαιτείται για το χαρτόσημο, όλοι όμως τυφλώνονται από την προοπτική του εύκολου χρήματος. Διασκεδαστική κωμωδία με ενδιαφέροντα μηνύματα και κριτική για την κουβανική κοινωνία, με ορισμένες εξαιρετικές ερμηνείες.
Δείτε το trailer
21. El Acompanante (Κοινωνικό δράμα, 2015)
Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 το μεγάλο αστέρι της κουβανικής πυγμαχίας συλλαμβάνεται ντοπέ. Η Επανάσταση θα τον καταδικάσει σε αποχή από τους αγώνες και θα τον υποχρεώσει σε κοινωνική θητεία, την οποία θα πρέπει να εκπληρώσει εκτελώντας χρέη “συνοδού” ενός ασθενούς AIDS στη νεοσύστατη εξειδικευμένη κλινική της Αβάνας όπου νοσηλεύονταν κυρίως οι Κουβανοί που επέστρεφαν από τον πόλεμο της Αγκόλα. Εξαιρετική ερμηνεία του Yotuel, πιο γνωστού στην Ελλάδα ως ένα εκ των τριών μελών του συγκροτήματος Orishas.
Δείτε το trailer
20. Habanastation (Κοινωνικό δράμα, 2011)
Στην Κούβα του 21ου αιώνα, οι κοινωνικές ανισότητες διευρύνονται εμφανώς πλέον. Στην παρέλαση της Πρωτομαγιάς, ένας μαθητής από προνομιούχο οικογένεια θα χαθεί και θα καταλήξει σε μια από τις υποβαθμισμένες γειτονιές της Αβάνας, όπου θα συναναστραφεί με συμμαθητές για τον τρόπο ζωής των οποίων γνώριζε πολύ λίγα. Ένα playstation, δείγμα στάτους στην Αβάνα των ελλείψεων, θα αποτελέσει τον κοινό παρανομαστή…
Ιδανική ταινία για να προετοιμάσετε τα παιδιά σας, πριν ταξιδέψετε μαζί τους στην Κούβα. Τώρα πoυ το σκέφτομαι, ιδανική ταινία για παιδιά, γενικώς…
Δείτε το trailer
19. El Benny (Βιογραφία/Μιούζικαλ, 2006)
Καταπληκτική ταινία εποχής για τη ζωή του Benny More, του κατά πολλούς μεγαλύτερου μουσικού που έχει αναδείξει η χώρα. Η ταινία παρακολουθεί τον More από τη δεκαετία του 40, σε όλες τις φάσεις της ακμής και παρακμής του, από την αφάνεια μέχρι τη δόξα, την παρακμή λόγω των καταχρήσεων και την απροσδόκητη καλλιτεχνική του ανάσταση μέχρι το θάνατό του επί σκηνής. Πέραν της μουσικής, τα κοστούμια, η απόδοση της Αβάνας της δεκαετίας του ’50 και οι ερμηνείες συνηγορούν στη δημιουργία ενός αριστοτεχνικού συνόλου.
Δείτε το trailer
18. Brainstorm (2008, κωμωδία μικρού μήκους)
Στα γραφεία της εφημερίδας πανεθνικής κυκλοφορίας της Κούβας, κατά τη σύσκεψη για το πρωτοσέλιδο της επομένης, μια είδηση πέφτει ως κεραυνός: ένας μετεωρίτης έπεσε στο Εθνικό Στάδιο της Αβάνας κατά τη διάρκεια των εθνικών αγώνων στίβου, τα θύματα είναι δεκάδες, η αποδείξεις ζωής στο διάστημα απτές, ενώ μέσα σε όλα, καταρρίφθηκε και το ρεκόρ του Σοτομαγιόρ στο ύψος. Οι συντάκτες καλούνται να ιεραρχήσουν τα γεγονότα και να δουν με ποιο τρόπο θα τα παρουσιάσουν στο αναγνωστικό κοινό, τηρώντας πάντα τις επαναστατικές αρχές περί ενημέρωσης… Ξεκαρδιστική κριτική της λογοκρισίας στην Κούβα από ανεξάρτητη παραγωγή εντός Κούβας, κάτι που από μόνο του είναι αξιέπαινο και πολύ γενναίο εγχείρημα.
17. El ojo del canario (Βιογραφία, 2010)
165 χρόνια μετά τη γέννηση του εθνικού ήρωα της Κούβας, ο Fernando Perez, το σημαντικότερο όνομα της νέας γενιάς σκηνοθετών της χώρας, επιχειρεί να ρίξει φως στην πιο άγνωστη φάση της ζωής του: την εφηβική του ηλικία. Εξαιρετική προσπάθεια απόδοσης του κλίματος της εποχής στην οποία σφυρηλατήθηκε η προσωπικότητα και η πολιτική ταυτότητα του ανθρώπου που έμελλε να δώσει τη ζωή του ως υπέρτατη ατελέσφορη θυσία για την απελευθέρωση της χώρας από τον ισπανικό ζυγό, κατά την οποία ξεχωρίζει η μαεστρική παρουσίαση της προσωπικότητας του σημαντικότερου Κουβανού του 19ου αιώνα.
Δείτε το trailer
16. La obra del siglo (Ντοκιμαντέρ/Κωμωδία 2015)
Το 1982 η Κούβα ξεκινά την οικοδόμηση “του Πρότζεκτ του Αιώνα”, δηλαδή τη δημιουργία μιας πυρηνικής μονάδας στα προάστια του Σιενφουέγος, σε συνεργασία με τη Σοβιετική Ένωση. 10 χρόνια αργότερα και πριν ολοκληρωθεί, ξεκινά η αποδόμησή του, λόγω της πτώσης του υπαρκτού σοσιαλισμού. Η ταινία, που ακόμη και για τα δεδομένα του avant garde κουβανικού κινηματογράφου είναι άκρως σουρεαλιστική, χρησιμοποιεί οπτικό υλικό της εποχής από τα αρχεία της κουβανικής τηλεόρασης και ταυτόχρονα παρακολουθεί τη ζωή μιας οικογένειας τριών γενεών (παππούς, γιος, πατέρας) που ζουν στη νεόδμητη τότε Πυρηνική Πόλη/Μοντέλο, όπου στεγάζονταν οι μηχανικοί που θα εργάζονταν στη μονάδα. Οι πρωταγωνιστές παρακολουθούν τη ζωή τους να αποδομείται ταυτόχρονα με το Πρότζεκτ του Αιώνα, ενώ η χρήση της κάμερας είναι τέτοια που δημιουργεί την ψευδαίσθηση ντοκιμαντέρ/κρυμμένης κάμερας, καθώς εμπλέκει και πραγματικές εικόνες της εποχής.
Η ταινία απέσπασε σημαντικές βραβεύσεις σε διεθνή φεστιβάλ, από την Αργεντινή μέχρι την Ιερουσαλήμ, και πέραν της ευφυέστατης χρήσης των ντοκουμεντερικών στοιχείων, σοκάρει με την ωμότητα με την οποία αποτυπώνει το μέγεθος της παρακμής του πρότζεκτ, της πόλης και της ποιότητας ζωής των ανθρώπων που ενεπλάκησαν σε αυτό.
Δείτε το trailer
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ – Ν.15 ΜΕΧΡΙ Ν.6
15. La Muerte de un Burocrata (Κωμωδία, 1966)
Κλασική κουβανική ταινία που άφησε εποχή για την κριτική της κατά της αυξανόμενης γραφειοκρατίας κατά την πρώτη δεκαετία της Επανάστασης. Ο πατέρας του κουβανικού κινηματογράφου Τομάς Γκουτιέρες Αλέα καταπιάνεται με την τυραννία της γραφειοκρατίας που αντιμετωπίζει μια χήρα όταν διαπιστώνει πως για να εισπράξει τη σύνταξη του άνδρα της πρέπει να προβεί σε εκταφή, προκειμένου να αποσπάσει την εργατική ταυτότητά του από το σακάκι με το οποίο τον έθαψαν. Ταινία με ορσονουελικές αναφορές που άνοιξε το δρόμο για την κουβανική σχολή κινηματογράφου.
Δείτε το trailer
14. Monte Rouge (Κωμωδία μικρού μήκους, 2005)
Ο σύντροφος Νικανόρ βρίσκεται στο σπίτι του όταν ξαφνικά χτυπάει η πόρτα και δυο πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών του ανακοινώνουν πως ήρθαν να εγκαταστήσουν μικρόφωνα στο διαμέρισμά του λόγω των αντεπαναστατικών του σχολίων. “Μα καλά… και δεν το κάνετε καν κρυφά;”, απορεί ο Νικανόρ για να εισπράξει την απάντηση “Εσείς οι πελάτες είστε αδιόρθωτοι, όταν σας βάζουμε τα μικρόφωνα στα κρυφά, πάλι διαμαρτύρεστε”. Στα 14 μόλις λεπτά της ανεξάρτητης παραγωγής μικρού μήκους, ο δημιουργός της με το μηδαμινό προϋπολογισμό και το ανεξάντλητο κουράγιο αγγίζει και γελοιοποιεί ταυτόχρονα ένα θέμα ταμπού: την παρακολούθηση των Κουβανών από τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας. Εξαιρετικά ευρηματικό, απίθανα γενναίο.
13. Boccaccerias Habaneras (Κωμωδία, 2014)
Ένας κορεσμένος συγγραφέας προσκαλεί Κουβανούς όλων των τάξεων να του εξιστορήσουν ό,τι πιο εξωφρενικό τους έχει συμβεί, με σκοπό να αντλήσει έμπνευση για το επόμενο βιβλίο του. Το αποτέλεσμα είναι ένα μείγμα αισθησιασμού, μαύρης αγοράς, κουβανικής παράνοιας και γκροτέσκων συγκυριών με background την αισθησιακότερη πρωτεύουσα του κόσμου. Ξεκαρδιστική απόδοση του Decameron του Boccaccio, με εξαιρετική σκηνοθεσία.
Δείτε το trailer
12. Lisanka (Kωμωδία, 2010)
Στην απομονωμένη επαρχία του Πινάρ ντελ Ρίο, το 1962 οι Σοβιετικοί θα εγκαταστήσουν βάση εκτόξευσης πυρηνικών πυραύλων, η ανακάλυψη της οποίας από τους Αμερικανούς θα επιφέρει τη διαβόητη Κρίση των Πυραύλων. Το φανταστικό γειτονικό χωριό Veredas θα ζήσει την κρίση από κοντά, με την άφιξη των Σοβιετικών που θα αναμιχθούν με την πολύχρωμη τοπική κοινωνία, όπου επαναστάτες, πόρνες, ιερείς, πρώην γαιοκτήμονες, η ντόπια καλλονή κι ένας φοβερός φιντελικός παππούς θα φροντίσουν να δώσουν ένα τόνο γραφικότητας αλλά και μεγάλες δόσεις ιστορικής αλήθειας. Από τα σχετικά άγνωστα διαμαντάκια της τελευταίας δεκαετίας, με πολύ χιούμορ και τον Ενρίκε Μολίνα σε μια από τις καλύτερες ερμηνείες του.
11. Diarios de Motocicleta (Βιογραφία, 2004)
Παρότι δεν είναι κουβανική παραγωγή, τα Ημερολόγια Μοτοσικλέτας είναι ένα πραγματικό κινηματογραφικό must για όποιον θέλει να κατανοήσει τα ερεθίσματα του νεαρού Che Guevara στο πρώτο του μεγάλο ταξίδι στη Λατινική Αμερική (στο δεύτερο γνώρισε το Φιντέλ και τα υπόλοιπα είναι ιστορία). Αν δε σας ενδιαφέρει η προσωπική ιστορία του Τσε, θα πρέπει να σας ενθουσιάσει η αίσθηση περιπέτειας και η καταπληκτική φωτογραφία του ομορφότερου -κατά την υποκειμενική μου άποψη πάντα- κομματιού του πλανήτη μας, των Άνδεων. Καταπληκτική παραγωγή από όλες τις απόψεις.
Δείτε το trailer
10. Sergio y Serguei (Κοινωνικό δράμα, 2017)
Ο Σέρχιο είναι καθηγητής Μαρξισμού στην Κούβα του 1991 και παρακολουθεί τον κόσμο του να καταρρέει. Ο Σεργκέι είναι σοβιετικός κοσμοναύτης του σταθμού MIR και λαμβάνει τα νέα της αποσύνθεσης της ΕΣΣΔ στο διάστημα, όπου φαίνεται να τον έχουν ξεχάσει. Οι δυο τους, ως φανατικοί ραδιοερασιχτέχνες, θα έρθουν σε επαφή και διαπιστώσουν πως έχουν κάτι κοινό: ο καθένας τους ζει σε ένα απομονωμένο νησί που έχει παγώσει στο χρόνο.
To τελευταίο δημιούργημα του Ernesto Daranas, του σκηνοθέτη που βρίσκεται και στην κορυφή της λίστας μου (είχα δεν είχα, το έκανα το spoiler).
Δείτε το trailer
9. Cuatro Estaciones en La Habana (Αστυνομική σειρά 8 επεισοδίων, 2016)
Το netflix σε μια φανταστική παραγωγή μεταφέρει τα αστυνομικά αριστουργήματα του Λεονάρντο Παδούρα στη μικρή οθόνη. Εξαιρετική πλοκή, all star ηθοποιοί, η Αβάνα όπως δεν την είδατε ποτέ και αγωνία μέχρι τελευταίου δευτερολέπτου. Οκτώ αυτοτελή επεισόδια όλα κι όλα προς το παρόν, με περισσότερα να ετοιμάζονται εντός των προσεχών μηνών. Αν κολλήσετε, μπορεί και να τα δείτε όλα σε μια εβδομάδα.
Δείτε το trailer
8. Memorias de Subdesarrollo (1968, Κοινωνικό δράμα)
Σε αντίθεση με τις προτροπές του κοινωνικού του κύκλου, ένας μπουρζουά επίδοξος συγγραφέας αποφασίζει να παραμείνει στην Κούβα στον απόηχο της Επανάστασης, σε αντίθεση με τον κοινωνικό του κύκλο και λίγα χρόνια αργότερα κάνει αποτίμηση της επιλογής του, ανασκαλίζοντας τις μνήμες του, σα να ξεφυλλίζει σελίδες ημερολογίου. Από όλα τα αριστουργήματα του γίγαντα της κουβανικής έβδομης τέχνης Τομάς Γκουτιέρες Αλέα, αυτό έχει την περίοπτη θέση στο παλμαρέ του, κατά τη γνώμη μου. Καταπληκτική αφήγηση, εξαιρετική χρήση πραγματικών εικόνων από σημαντικές στιγμές της δεκαετίας του ’60 και ιδανική μουσική επένδυση από έναν τιτάνα του είδους, τον Leo Brower.
Δείτε το trailer
7. Ultimos dias en la Habana (2016, κοινωνικό δράμα/κωμωδία)
Δυο φίλοι με διαμετρικά αντίθετους χαρακτήρες, ο Ντιέγο κι ο Μιγκέλ, διανύουν τις τελευταίες μέρες τους στην Αβάνα: ο στωικός Μιγκέλ γιατί περιμένει τη βίζα του για μόνιμη μετανάστευση στις ΗΠΑ κι ο Ντιέγο διότι το AIDS σύντομα θα του κόψει το νήμα της ζωής. Η πολυπλοκότητα της ζωής στην Κούβα σε όλο της το μεγαλείο, με κλασικές πινελιές κουβανικού χιούμορ.
Δείτε το trailer
6. Comandante (2003, ντοκιμαντέρ)
Θέλετε να μάθετε περισσότερα για το Φιντέλ Κάστρο; Τι καλύτερος τρόπος από το να σας τα πει ο ίδιος; Ο Όλιβερ Στόουν μεταβαίνει στην Αβάνα και περνάει λίγες μέρες με τον ηγέτη της Κουβανικής Επανάστασης, χωρίς περιορισμούς. Οι ερωτήσεις είναι συνεχείς και ανελέητες, ο Φιντέλ ξεναγεί τον Όλιβερ στην Αβάνα και ο θεατής είναι μάρτυρας μιας ανήκουστης πρόσβασης ενός σκηνοθέτη στα άδυτα της ζωής ενός ηγέτη κράτους. Τα συμπεράσματα για την προσωπικότητα του Κάστρο τα βγάζετε μόνοι σας.
Δείτε το trailer
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ – Ν.5 ΜΕΧΡΙ Ν. 1
5. Paginas del Diario de Mauricio (2007, κοινωνικό δράμα)
Η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης είχε δραματικές επιπτώσεις για το λαό της Κούβας. Η αιφνιδιαστική απώλεια των κυριότερων εμπορικών εταίρων και των σοβιετικών επιδοτήσεων θα σηματοδοτήσει την πλήρη κατάρρευση της κουβανικής οικονομίας σε μια περίοδο που έμεινε γνωστή ως periodo especial. Τότε που πλέον δεν μετρούσε το μορφωτικό σου επίπεδο, η προσήλωση στις επαναστατικές αρχές ή συμμετοχή στην κοπή ζαχαροκάλαμου, αλλά το αν είχες φαγητό στο τραπέζι, με όποιο τρόπο κι αν αυτό αποκτούταν. Ο Μαουρίσιο, ένα μέλος του κόμματος και κλασικό παράδειγμα του “νέου ανθρώπου” που οραματίστηκε και εν μέρει δημιούργησε η Κουβανική Επανάσταση θα βρεθεί αντιμέτωπος με όλες αυτές τις αλλαγές σε κάθε έκφανση της ζωής του: θα δει τον εαυτό του να μεταβαίνει στη δουλειά κρεμασμένος από τα παράθυρα των λεωφορείων, το σπίτι του να μετατρέπεται σε οίκο ανοχής για σεξοτουρίστες και την κόρη του να απαρνείται τη ζωή στην Κούβα για ένα καλύτερο μέλλον στον “εχθρό”, τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δύσκολες καταστάσεις για έναν άνθρωπο που μεγάλωσε με άλλα ιδανικά, ο οποίος όμως θα πρέπει να προσαρμοστεί, θέλοντας και μη… Η ιστορία της καθημερινότητας των Κουβανών από το 1991 μέχρι σήμερα μέσω μιας προσωπικής ιστορίας.
Δείτε το trailer
4. Fresa y Chocolate (1993, κοινωνικό δράμα)
Ίσως η γνωστότερη κουβανική ταινία, προτάθηκε για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης μάλιστα το 1995.
Ο Ντιέγο, ένας απροκάλυπτα ομοφυλόφιλος αντικυβερνητικός διανοούμενος, γνωρίζει το νεαρότερο, ετεροφυλόφιλο και… κομουνιστικότερο Νταβίντ. Όταν ο Νταβίντ καταγγέλλει στις αρχές τις αποκλίσεις του Ντιέγο από το επικρατών δόγμα, δέχεται εντολές για στενότερη παρακολούθηση του νέου του φίλου. Η φιλία όμως που θα προκύψει από τη σύγκλιση των δύο εντελώς διαφορετικών χαρακτήρων ξεπερνάει δογματισμούς και εκκεντρικότητες, σηματοδοτώντας το άνοιγμα της Κούβας στην ανεκτικότητα.
Κατά πολλούς, η ταινία αποτέλεσμα και το έναυσμα για την εντυπωσιακή στροφή της κυβέρνησης στην αντιμετώπιση των θρησκευομένων και των ομοφυλόφιλων. Υπάρχουν ταινίες που αντικατοπτρίζουν εποχές. Υπάρχουν κι εκείνες που τις δημιουργούν και το “Φράουλα και Σοκολάτα” είναι από τα κλασικότερα παραδείγματα.
Δείτε το trailer
3. Havana Blues (2005, κοινωνικό δράμα)
Δυο νεαροί μουσικοί προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα στην Κούβα στις αρχές του 21ου αιώνα. Η τύχη και το ταλέντο θα τους προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία όταν Ισπανοί μουσικοί παραγωγοί τους προτείνουν να συνεχίσουν την καριέρα τους στην Ευρώπη. Απίθανοι χαρακτήρες, καταπληκτικό σενάριο κι εκπληκτικό soundtrack, ίσως το καλύτερο όλων των εποχών στην κουβανική κινηματογραφική βιομηχανία. Για να είμαι ειλικρινής, ίσως και να την αδίκησα και να άξιζε να βρίσκεται ακόμη πιο ψηλά…
Δείτε το trailer
2. Suite Havana (2003, ντοκιμαντέρ)
Πόσο καλό μπορεί να είναι ένα μουγκό ντοκιμαντέρ; Τόσο όσο το Suite Habana.
Ο σκηνοθέτης Φερνάντο Πέρες ακολουθεί 13 Κουβανούς στην καθημερινότητά τους, από την οικογένεια ενός παιδιού με σύνδρομο down, μέχρι μια υπέργηρη φυστικοπώλη και το φύλακα των γυαλιών του αγάλματος του Τζον Λένον στο ομώνυμο πάρκο της Αβάνας. Οι εικόνες, οι ήχοι και η μουσική είναι τόσο ισχυροί που τα λόγια περιττεύουν σε αυτό το συγκινητικό οδοιπορικό στα άδυτα της δύσκολης κουβανικής καθημερινότητας. Δίκαιες οι αποθεωτικές κριτικές και τα βραβεία που απέσπασε η ταινία σε Κούβα και εξωτερικό.
Δείτε το trailer
1. Dioses Rotos (2008, κοινωνικό δράμα)
E ναι λοιπόν, για μένα αυτή είναι η κορυφαία κουβανική ταινία όλων των εποχών, οι “Έκπτωτοι Θεοί” του Ernesto Daranas Serrano.
Mια καθηγήτρια πανεπιστημίου, στην προσπάθειά της να αιτιολογήσει στην πτυχιακή της εργασία το πραγματικό ή όχι του μύθου του Γιαρίνι, του διαβόητου κουβανού προαγωγού που στις αρχές του 20ου αιώνα προσπάθησε να σπάσει το μονοπώλιο των Γάλλων νταβατζήδων στο Centro Habana, διεισδύει στα άδυτα του κόσμου της κουβανικής πορνείας έναν αιώνα αργότερα. Θα γνωρίσει από κοντά την απελπισία της ζωής στο κέντρο της Αβάνας, το νόμο της ζούγκλας των προαγωγών, την εξουσία που εξακολουθεί να ασκεί η σαντερία στη σύγχρονη κουβανική κοινωνία και θα νιώσει στο πετσί της τις συνέπειες της απόπειρας να εισέλθει σε ένα κόσμο που γεωγραφικά βρίσκεται τόσο κοντά αλλά ουσιαστικά τόσο μακριά από τις πανεπιστημιακές αίθουσες της Αβάνας.
Το γεμάτο ανατροπές σενάριο πηγάζει από το ιδιοφυές θεατρικό έργο του Carlos Felipe Hernandez, ενώ η ταινία -πέραν του ιστορικού του πράγματος- αποτελεί μια σκληρότατη κριτική για τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας της Κούβας στη σύγχρονη εποχή. Ο ρεαλισμός σε όλο του το μεγαλείο. Πώς δεν έχει βραβευθεί εκτεταμένα εκτός Κούβας το συγκεκριμένο έπος, είναι απορίας άξιον.
Δείτε το trailer
